Wikariusze

Do końca XVIII wieku wikariusze byli angażowani przez samych proboszczów, a biskupi rezerwowali sobie tylko prawo udzielenia aprobaty kandydatowi na to stanowisko. Wikariusze mieli wspierać proboszczów w pracy duszpasterskiej: w udzielaniu sakramentów i nauczaniu religijnym. Bywało jednak często, szczególnie gdy proboszcz nie posiadał święceń lub nie rezydował, że tylko na nich spoczywały wszystkie te obowiązki. W parafiach większych, nawet jeżeli proboszcz był na miejscu i tak potrzebował kogoś do pomocy, by zaradzić wszystkim potrzebom wiernych.

Pierwsza wzmianka o wikariuszu w Ostrowie pochodzi z wizytacji z 1565 r. Tekst stwierdza, że wcześniej było ich trzech, teraz został jeden z powodu niedbałości proboszcza Jana Fogelwedera (aliquando tres vicarii erant sed propter neglentiam Plebani unus servatur antoquus), a i ten ledwie wystarczający na potrzeby parafii w zastępstwie nierezydującego plebana, nie był najlepszy, trzymał  bowiem u siebie podejrzaną służącą, którą pod karą synodalną nakazano mu oddalić. W 1595 roku mimo dalszego nierezydowania proboszcza, wikariusz był nadal tylko jeden, dlatego wizytator nakazał zatrudnić drugiego. Skutkiem tego polecenia w roku 1601 było ich dwóch, podobnie w 1603, ale już w 1614 i 1617 ponownie jeden.

Od końca XVII wieku parafia zaczęła wydobywać się z kryzysu demograficznego i rozwijać się liczebnie, zachodziła więc konieczność angażowania większej ilości księży do obsługi. Dlatego bardzo często pracowali obok wikariusza zwykle przez krótki czas, zakonnicy z klasztorów lubelskich – dominikanie, karmelici, augustianie – czasami aprobowani jako wikariusze, częściej jednak przybywający z doraźną pomocą. Sytuacja taka spowodowana była problemem utrzymania wikariuszy, nie mieli oni bowiem osobnego uposażenia a utrzymywali się tylko z tego co dawał im proboszcz. Dlatego tak często są ich zmiany, związane z przemieszczaniem się w poszukiwaniu lepszych warunków. Można mówić nawet o pewnej konkurencji na rynku pracy prowadzącego zwłaszcza w XVI wieku do powstania kategorii tzw. księży bez stanowisk. Zwykle byli oni podejrzani o jakieś wykroczenia ale i tak ich przyjmowano ze względu na potrzeby. Ci jednak nie posiadając lub nie starając się o aprobatę oficjała, uciekali często przed nadejściem wizytatora.

Zazwyczaj wikariusze mieli swoje domy i otrzymywali od proboszcza rocznie pewną sumę pieniędzy. W Ostrowie w roku 1656 było to 20 marek, w 1603 roku – jeden miał 40 zł, a drugi 30 zł – podczas gdy w Parczewie dostawał wtedy 20 zł, ale w Kocku wikariusz będący komendarzem już 200 zł, a Michowie zaś 100 zł. W 1721 roku pensja wynosiła 200 zł, tak samo w 1738 roku.

Aby zaradzić potrzebom kościoła bez konieczności korzystania z pomocy obcych kapłanów, Jan Zamojski ofiarował 10 tys. zł i ubezpieczył je na swoich dobrach Łabunie. Z procentu od tej sumy proboszcz miał utrzymywać dwóch wikariuszy. Zatwierdzenie legatu przez władze kościelne i erekcja, jak je nazwano w dokumencie, kolegium mansjonarzy, nastąpiło 25 X 1765 roku. Dochód z sumy był mały, bo w 1781 roku wynosił tylko 350 zł a ponieważ w roku 1782 proboszcz Jan Szumla przeniósł ją na inne dobra Zamojskich – w Gródku Berdyczowskim na Podolu, to po drugim rozbiorze przepadła i od 1794 roku procent nie był wypłacany. W tym czasie pensja wikariusza wynosiła 600 zł, którą to kwotę musiał proboszcz pokrywać z innych dochodów. Dlatego też starano się unikać zatrudniania osobnych wikariuszy, traktując za taowych altarzystę św. Krzyża i promotora różańcowego, których fundusze z czasem włączono do funduszu proboszczowskiego a wikariuszy tylko tradycyjnie nazywano prebendarzami. Jednak wobec zwiększającej się liczby wiernych nie wystarczali oni, skoro na przełomie XVIII i XIX wieku znów bardzo często pracują w parafii zakonnicy lubelscy. W latach 1810-1820 ustalił się zwyczaj, że w parafii pracowali oprócz proboszcza – który wreszcie zaczął rezydować – dwaj wikariusze, co do których utrwaliła się praktyka, na terenie diecezji krakowskiej spotykana już wcześniej, że byli wyznaczeni i mianowani przez biskupa, a nie tak jak poprzednio, angażowani przez proboszcza.

W związku ze zmniejszaniem się dochodów parafii musieli proboszczowie Gabriel Nieprzecki w 1850 roku a potem Wit Kuderski w 1852 roku prosić biskupa podlaskiego o zgodę na utrzymywanie tylko jednego wikariusza. W chwili zniesienia systemu beneficjalnego i wprowadzeniu etatów dla duchownych dla Ostrowa został przewidziany jeden wikariusz z pensją 150 rubli rocznie.

Fragment pracy ks. Piotra Nowaka, Dzieje parafii Ostrów Lubelski do roku 1918, Lublin 1994, s. 57-60.

IMIĘ I NAZWISKOLATA ŻYCIA, MIEJSCA, TYTUŁURZĘDYLATA POSŁUGI
Szymon?-1472-?
Wojciech?-1474-?
Michał?-1487-1488-?
Klemens?-1489-?
Andrzejjednocześnie dzierżawca parafii?-1495-?
Feliks?-1536-1539-?
Florian?-1548-?
Jakub?-1555-?
jeden?-1565-?
Jan z Bolemowa?-1594-?
dwóch1601
Wawrzyniec Sokołowski
z Maciejowic
1603
Kacper z Krotoszowa1603
jeden1614
jeden1617
Grzegorz Szelogonnio, dominikanin
1665-1667
Andrzej Sedkowski, dominikanin
1667-1668
Adam Puchalski1668
Jan Gajewicz1670-1673
Franciszek Ossowski1674
Jan Kanty Kordalewicz1674
Franciszek Mazurkowski1675-1676
1678-1679
Franciszek Różyński1676
Jan Kmiciński1677
Szymon Czyrwiński1677-1678
Samuel Młodnicki1678
Wojciech Cedrowski1679
Kazimierz Parul1680-1681
Kazimierz Pisarskizm. 2 II 16821681-1682
Paweł Augustyn Kochmański1682-1684
1685-1686
Franciszek Skurczyński1686-1687
Krzysztof Mokrzecki1688
Kazimierz Jacenty Brzowski1688-1689
Wojciech Paweł Pleśniarski1690-1691
Jan Rybarski1691-1692
Franciszek Kunowski1692-1694
Jan Jacenty Włoszczowski1694-1695
Albert Władysław Paszkowski1696-1708
Albert Franciszek Konieczkowski1708
Łukasz Kierzniowski1716-1723
Andrzej Jan Kunowski1723-1745
Melchior Rzemiński1734-1736
Wojciech Wroński1745-1747
Mateusz Franciszek Głodowski1747-1759
Celestyn Stajnicki, paulin1760-1761
Wincenty Ilkiewicz, zakonnik1761
Maciej Lasocki, franciszkanin1762
Franciszek Brylski1762-1773
Stanisław Pliszczyński1766-1768
Fulgencjusz Sadzikowski, augustianin1774
Antoni Franciszek Orzewski1774-1779
Józef Łaganowski1774-1777
Stanisław Kostka Kowalski, franciszkanin1786-1787
Marcin Kotliński1787-1788
Wawrzyniec Jagielski, franciszkanin1790-1792
Aureliusz Żelaznowicz, augustianin1793-1796
Maksymilian Poniatowski, augustianin1796-1798
Franciszek Cymermans, augustianin1797
Symplicjan Wołynka, augustianin1797
Ferdynand, trynitarz1798-1809
Kozłowski1799-1800
Prokopiusz Michalski, trynitarz1801-1815
Tartuński1802
Ignacy Chromińskiur. 1781
zm. 13 V 1833, Wąwolnica
1808
Szymon Struss1809
Telesfor Sołtysik1810
Ludwk Hieroszur. 17861810
Franciszek Dmochowskiur. 1 IV 1771
zm. 1841
wyśw. 1795
1819-1839
Karol Małkowskiur. 1792
zm. 16 VI 1846, Lublin
wyśw. 1816
1822-1831
Jakub Glinkaur. 1804
zm. ?
wyśw. 1828
1832-1834
Ludwik Suplińskiur. 28 V 1808
zm. 21 VII 1867, Serniki
wyśw. 12 IV 1832
1834-1846
Szymon Bardadinur. 1818
zm. 8 VI 1867, Radzyń Podlaski
wyśw. 1842
1842
Józef Ostałowskiur. 1822
zm. 1909
wyśw. 1846
1846-1848
Konstanty Byszewskiur. 1824
zm. 1895
wyśw. 1848
1848-1859
Edmund Teofil Grabski, kapucynur. 1817
zm. 17 III 1879
1851
Antoni Stankiewiczur. 1805
zm. 1890
wyśw. 1828
1853-1854
Alojzy Mateusz Niezabitowskiur. 1804, Słotwiny
zm. 4 IV 1894, Wąwolnica
1854
Józef Burzyńskiur. 1829
zm. 23 XI 1869, Nikolsk
wyśw. 1852
1854-1856
Józef Franciszek Rozwadowskiur. 1832
zm. 1905, Petersburg
wyśw. 1855
1856-1857
Leon Przesmycki
herbu Kuszaba
ur. 14 III 1835, Sokołów Podlaski
zg. 14 III 1890, Prostynia
wyśw. 27 VI 1858
1858-1862
Julian Perzanowskiur. 1830, Uhrusk
zm. 6 XII 1904, Rzeczyca Ziemiańska
wyśw. 1853
1859
Felicjan Kożuchowskiur. 1820
zm. 1903
wyśw. 1844
1862-1875
Telesfor Głowicki, ekskarmelitaur. 12 III 1829
zm. ?
wyśw. 1856
1876-1880
Ignacy Franciszek Rybińskiur. 1 II 1858, Stryjów
zm. 1926, Modliborzyce
wyśw. 1880
1880-1886
Stanisław Gąsowskiur. ?
wyśw. ?
zm. ?
1888
Wojciech Józef Telatyckiur. 20 IV 1864, Przegaliny
zm. ?
wyśw. 1887
1889-1892
Antoni Surackiur. 30 IV 1869, Krępiec
zm. 25 I 1925
wyśw. 1892
1893-1895
Wacław Gołczur. 25 IX 1866, Świdnik
zm. 1915
wyśw. 1889
1895-1896
Teofil Zwoliński
herbu Łada
ur. 22 II 1869
zm. 9 I 1953
wyśw. 1894
1897-1900
Eugeniusz Władysław Szyprowskiur. 30 XII 1870, Tomaszów Lubelski
zm. 8 IV 1919, Uchanie
wyśw. 1895
1900-1901
Gustaw Łaskiur. 1 VI 1872, Jagodne
zm. 12 V 1940
wyśw. 1895
1901-1902
Bolesław Lechowiczur. 26 V 1878
zm. 8 VI 1910, Okrzeja
wyśw. 1902
1902-1904
Michał Dudzińskiur. 14 IX 1874, Tyszowce
zm. ?
wyśw. 1899
1904-1908
Ludwik Zalewski ur. 30 IV 1878, Nakły
zm. 7 VII 1952, Lublin
wyśw. 1902
1908-1909
Wacław Tarnasiewiczur. 5 VII 1886
zm. ?
wyśw. 1909
1909-1916
Franciszek Małysaur. 30 XI 1886
zm.
wyśw. 1910
1916-1920
Mikołaj Zgłobickiur. ok. 1878, Jasionów (Galicja)
zm. 20 VII 1920, Ostrów
wyśw. ?
1920
Jan Nojszewski ur. 21 V 1895
zm.
wyśw. 1916
1921
X Kępiński1921
Jan Trzęsiecur. 27 I 1890
zm.
wyśw. 1915
1921-1922
Władysław Zym1922
Józef Sidor ur. 31 III 1900, Stępków
zm. 11 III 1985, Siedlce
wyśw. 18 III 1922
1922-1923
Leon Ostrowskiur. 30 III 1896
zm.
wyśw. 1919
1923-1924
Edward Jakubczakur. 9 XI 1895
zm.
wyśw. 1924
1924-1925
Wacław Jankowskiur. 27 VIII 1896
zm. ?
wyśw. 1925
1925-1926
Augustyn Cichy1926-1927
X Aleksandrowicz1928-1929
Józef Chmielewski ur. 22 VII 1906, Włostowice
zm. 13 III 1941, Dachau
wyśw.
1929
Aleksander Prusur. 10 VII 1898
zm.
wyśw. 1929
1929-1930
Paweł Zubkour. 19 IX 1902, Sopoćkowce, par. Kuźnica
zm. 12 III 1979, Biała Podlaska
wyśw. 29 XII 1929, Grodno
1930-1931
Marian Piotr Zalewskiur. 15 VI 1904, Zalesie, par. Łuków
zm. 13 V 1987, Łuków
wyśw. 1931
1931-1932
Władysław Bąkur. 5 IV 1904
zm. 16 VI 1977
wyśw. 28 VI 1931
1932
Jan Gawinour. 3 V 1908, Dębowo
zm. 21 XII 1957, Chełmsko Śląskie
wyśw. VI 1932
1932
Adolf Wlaźlackiur. 24 IV 1906, Urzędów
zm. 20 II 1986, Łomazy
wyśw. 29 VI 1932
kapelan Jego Świątobliwości
1932
Leon Kasperczukur. 17 XII 1901, Rudka Kijańska
zm. 21 XI 1932, Rudka Kijańska
?-1932
Julian Borkowskiur. 29 IX 1906, Zaolszynie
zm. 12 XI 1988, Zbuczyn
wyśw. 1932
1932-1933
Jan Samulak1932-1933
Henryk Ruszkiewiczur. 1905, Warszawa
zm.
wyśw. 1932
1933
Bronisław Pastewskiur. 21 X 1897
zm.
wyśw. 1929
1933-1934;
1943
Bolesław Grzywaczewskiur. 8 I 1906
zm. 12 II 1974
wyśw. 1932
1933-1934
Konstanty Kozyraur. 24 XII 1901
zm.
wyśw. 1928
1934;
1943
Bronisław Narojekur. 18 II 1908, Tłuściec
zm. 4 X 1987, Siedlce
wyśw. 1932
kapelan Jego Świątobliwości
1935
Marian Głowacz1935
Jan Feliks Bakieraur. 17 V 1884, Lublin
zm. 25 III 1943, Dachau
wyśw. 1908
1935-1941
Jan Zakrzewskiur. 4 IX 1908, Opole Nowe
zm. 15 VIII 1942, Oświęcim
wyśw. 1934
1935-1936
Józef Piekarekur. 26 IV 1908
zm.
wyśw. 1931
1936-1937
Leon Bilskiur. 20 II 1907, Sokule
zm. 1996
wyśw. 1934
1937-1940
X Grzymała1939
Antoni Paduchur. 1905, Emilcin
zm.
wyśw. 1929
magister filologii
1939-1941
Władysław Filipekur. 18 XII 1907, Brzeźnica Bychawska
zm. 30 XI 1957, Sokołów Podlaski
wyśw. 24 V 1934, Wilno
1941-1942
Tadeusz Długopolskiur. 25 VIII 1910, Tęgobór
zm. 25 XI 1983, Puszczyków
wyśw. 5 V 1940, Kraków
1941-1942
Łucjan Lubińskiur. 15 XII 1913, Nowy Osów
zm. 6 IX 1974, Rydzyń
wyśw. 8 IX 1940
1942
Edmund Malich1942-1943
Tomasz Wolny1943-1944
Konrad Wilhelmiur. 18 V 1910, Mogilno
zm. 11 I 1980, Chełmce
wyśw. 17 VI 1934
1943-1944
Antoni Soszyńskiur. 1914, Świniary
zm.
wyśw. 1939
doktor teologii
1944
Feliks Henryk Kwilasur. 29 VII 1909
zm. 10 IX 1978
wyśw. 1940
1944-1945
Jan Iwaniukzm. 5 VIII 19851944-1945
Piotr Piskozubur. 20 VI 1914, Kołomyja
zm. 21 II 1981, Rozbity Kamień
wyśw. 20 IX 1939
1945-1946
Wojciech Wójcikowskiur. 23 IV 1883
zm. ?
wyśw. 1911
1947-?
Leopold Mosakur. 1 XI 1917, Jaczew
zm. 10 VII 1990, Biała Podlaska
wyśw. 2 VII 1944
1949-1950
Marian Aleksander Zbiećur. 13 XII 1928, Łuby
wyśw. 26 V 1956
1956-
Jan Toczyskiur. 17 VI 1938, Grabniak
wyśw. 8 VI 1963
Henryk Rzeszotekur. 4 I 1932, Wola Chodkowska
zm.
wyśw. 29 VI 1958
?-1962
Stanisław Falkowski ur. 1 I 1938, Filipy
zm.
wyśw. 16 VI 1962
1962-1965
Adam Buczekur. 14 III 1935, Zbuczyn
zm. 7 IV 2019
wyśw. 16 VI 1962
magister socjologii
1965-1966
Julian Andrzej Jóźwikur. 24 I 1941, Szczałb
zm. 3 X 2020
wyśw. 23 V 1964
magister psychologii
1966-1968
Henryk Utykańskiur. 10 XI 1936, Włodawa
zm. 14 XII 2005
wyśw. 1961
?-1967-1968-?
Ryszard Adam Nicpońur. 3 I 1946, Kock
wyśw. 31 VI 1969
magister teologii
Stanisław Stachyraur. 05 X 1935, Głusiec
zm.
wyśw. 11 VI 1960
1969-1972
Franciszek Lucjan Mastalerczukur. 11 I 1936, Kolonia Seroczyn
zm. 7 I 2021
wyśw. 16 VI 1962
1970-1973
Marian Mituraur. 4 I 1942, Giżyce
zm. 3 I 2023, Siedlce
wyśw. 20 V 1967
1972-1974
Michał Franciszek Stańczukur. 02 X 1947, Jasionka
zm.
wyśw. 17 VI 1972
1974-1975
Stanisław Staręgaur. 22 IV 1948, Podwierzbie
wyśw. 9 VI 1973
1975-1978
Jerzy Kalickiur. 14 VIII 1948, Witoroż
zm. 30 XI 2020
wyśw. 31 X 1969
1978
Michał Rozwadowskiur. 13 VIII 1949, Łuków
wyśw. 1 VI 1974
1978-1980
Roman Sawczukur. 1 IX 1946, Międzyrzec Podlaski
wyśw. 17 VI 1972
1979-1980
Andrzej Trąbka1980-1981
Sławomir Żarskiur. 11 X 1955, Gruszówka-Białoruś
wyśw. 7 VI 1980
magister prawa kanonicznego
1980-1982
Jan Władysław Grzesiakur. 22 IX 1951, Jeziorzany
wyśw. 5 VI 1976
magister teologii
1982-1986
Jan Madejur. 12 XI 1949, Sokola
wyśw. 5 VI 1975
magister teologii
1982-1986
Marek Antonowiczur. 8 III 1961, Łuków
wyśw. 7 VI 1986
magister i licencjat teologii
1986-1989
Stanisław Kluskaur. 2 VII 1961, Dęblin
wyśw. 07 VI 1986
magister misjologii
1988 (miesiąc)
Grzegorz Zarazińskiur. 6 XI 1964, Stanin
wyśw. 24 VI 1989
magister teologii
1989-1990
Janusz Sałajur. 07 IV 1958, Ustrzesz
wyśw. 4 VI 1983
1990-1993
Roman Banasiewiczur. 05 III 1958, Kolonia Bystrzycka
wyśw. 23 VI 1984
1993-1997
Sławomir Arseniukur. 28 VIII 1969, Łomazy
wyśw. 11 VI 1994
magister teologii
1997-1999
Dariusz Bogusław Żmudaur. 16 VII 1973, Łuków
wyśw. 15 V 1999
magister teologii
1999-2003
Janusz Mazurekur. 19 IX 1971, Garwolin
zm. 27/28 VI 2022, Lublin
wyśw. 8 VI 1996
2003-2004
Mieczysław Pociejukur. 6 XI 1966, Kąkolewnica
wyśw. 13 VI 1992
2004-2005
Artur Petkowiczur. 3 IV 1976, Parczew
wyśw. 15 VI 2002
magister teologii
2005-2008
Bogusław Michur. 28 IV 1967, Biała Podlaska
wyśw. 12 VI 1993
magister teologii
2005-2008
Michał Pawlonkaur. 28 I 1968, Dęblin
wyśw. 11 VI 1994
2008-2008
Marcin Dąbrowskiur. 21 VIII 1977, Parczew
wyśw. 7 VI 2003
magister teologii
2008-2011
Adam Zawistowskiur. 19 X 1975, Międzyrzec Podlaski
wyśw. 15 VI 2002
magister teologii
2011-2014
Sławomir Pękałaur. 4 XI 1973, Międzyrzec Podlaski
wyśw. 15 VI 2002
magister teologii
2014-2019
Maciej Liszkour. 1978
wyśw. 2003
2019-2024
Krzysztof Nowachowiczur.
wyśw.
2024-?

Źródła:

  1. Duchowieństwo Diecezjalne oraz Członkowie Męskich Instytutów Życia Konsekrowanego i Stowarzyszeń Życia Apostolskiego : stan na dzień 31 października 2005 roku, pod red. ks. Witolda Zdaniewicza i ks. Sławomira H. Zaręby,  Ząbki 2002.
  2. Dzieje Diecezji Janowskiej czyli Podlaskiej w latach 1818-1867, pod red. ks. Edwarda Jarmocha, ks. Sławomira Byliny i ks. Romana Wiszniewskiego, Siedlce 2017.
  3. Księgi metrykalne parafii Ostrów Lubelski z lat 1665-1945.
  4. Jacek Chachaj, Bliżej schizmatyków niż Krakowa… : Archidiakonat lubelski w XV i XVI wieku, Lublin 2012.