Do końca XVIII wieku wikariusze byli angażowani przez samych proboszczów, a biskupi rezerwowali sobie tylko prawo udzielenia aprobaty kandydatowi na to stanowisko. Wikariusze mieli wspierać proboszczów w pracy duszpasterskiej: w udzielaniu sakramentów i nauczaniu religijnym. Bywało jednak często, szczególnie gdy proboszcz nie posiadał święceń lub nie rezydował, że tylko na nich spoczywały wszystkie te obowiązki. W parafiach większych, nawet jeżeli proboszcz był na miejscu i tak potrzebował kogoś do pomocy, by zaradzić wszystkim potrzebom wiernych.

Pierwsza wzmianka o wikariuszu w Ostrowie pochodzi z wizytacji z 1565 r. Tekst stwierdza, że wcześniej było ich trzech, teraz został jeden z powodu niedbałości proboszcza Jana Fogelwedera (aliquando tres vicarii erant sed propter neglentiam Plebani unus servatur antoquus), a i ten ledwie wystarczający na potrzeby parafii w zastępstwie nierezydującego plebana, nie był najlepszy, trzymał  bowiem u siebie podejrzaną służącą, którą pod karą synodalną nakazano mu oddalić. W 1595 roku mimo dalszego nierezydowania proboszcza, wikariusz był nadal tylko jeden, dlatego wizytator nakazał zatrudnić drugiego. Skutkiem tego polecenia w roku 1601 było ich dwóch, podobnie w 1603, ale już w 1614 i 1617 ponownie jeden.

Od końca XVII wieku parafia zaczęła wydobywać się z kryzysu demograficznego i rozwijać się liczebnie, zachodziła więc konieczność angażowania większej ilości księży do obsługi. Dlatego bardzo często pracowali obok wikariusza zwykle przez krótki czas, zakonnicy z klasztorów lubelskich – dominikanie, karmelici, augustianie – czasami aprobowani jako wikariusze, częściej jednak przybywający z doraźną pomocą. Sytuacja taka spowodowana była problemem utrzymania wikariuszy, nie mieli oni bowiem osobnego uposażenia a utrzymywali się tylko z tego co dawał im proboszcz. Dlatego tak często są ich zmiany, związane z przemieszczaniem się w poszukiwaniu lepszych warunków. Można mówić nawet o pewnej konkurencji na rynku pracy prowadzącego zwłaszcza w XVI wieku do powstania kategorii tzw. księży bez stanowisk. Zwykle byli oni podejrzani o jakieś wykroczenia ale i tak ich przyjmowano ze względu na potrzeby. Ci jednak nie posiadając lub nie starając się o aprobatę oficjała, uciekali często przed nadejściem wizytatora.

Zazwyczaj wikariusze mieli swoje domy i otrzymywali od proboszcza rocznie pewną sumę pieniędzy. W Ostrowie w roku 1656 było to 20 marek, w 1603 roku – jeden miał 40 zł, a drugi 30 zł – podczas gdy w Parczewie dostawał wtedy 20 zł, ale w Kocku wikariusz będący komendarzem już 200 zł, a Michowie zaś 100 zł. W 1721 roku pensja wynosiła 200 zł, tak samo w 1738 roku.

Aby zaradzić potrzebom kościoła bez konieczności korzystania z pomocy obcych kapłanów, Jan Zamojski ofiarował 10 tys. zł i ubezpieczył je na swoich dobrach Łabunie. Z procentu od tej sumy proboszcz miał utrzymywać dwóch wikariuszy. Zatwierdzenie legatu przez władze kościelne i erekcja, jak je nazwano w dokumencie, kolegium mansjonarzy, nastąpiło 25 X 1765 roku. Dochód z sumy był mały, bo w 1781 roku wynosił tylko 350 zł a ponieważ w roku 1782 proboszcz Jan Szumla przeniósł ją na inne dobra Zamojskich – w Gródku Berdyczowskim na Podolu, to po drugim rozbiorze przepadła i od 1794 roku procent nie był wypłacany. W tym czasie pensja wikariusza wynosiła 600 zł, którą to kwotę musiał proboszcz pokrywać z innych dochodów. Dlatego też starano się unikać zatrudniania osobnych wikariuszy, traktując za taowych altarzystę św. Krzyża i promotora różańcowego, których fundusze z czasem włączono do funduszu proboszczowskiego a wikariuszy tylko tradycyjnie nazywano prebendarzami. Jednak wobec zwiększającej się liczby wiernych nie wystarczali oni, skoro na przełomie XVIII i XIX wieku znów bardzo często pracują w parafii zakonnicy lubelscy. W latach 1810-1820 ustalił się zwyczaj, że w parafii pracowali oprócz proboszcza – który wreszcie zaczął rezydować – dwaj wikariusze, co do których utrwaliła się praktyka, na terenie diecezji krakowskiej spotykana już wcześniej, że byli wyznaczeni i mianowani przez biskupa, a nie tak jak poprzednio, angażowani przez proboszcza.

W związku ze zmniejszaniem się dochodów parafii musieli proboszczowie Gabriel Nieprzecki w 1850 roku a potem Wit Kuderski w 1852 roku prosić biskupa podlaskiego o zgodę na utrzymywanie tylko jednego wikariusza. W chwili zniesienia systemu beneficjalnego i wprowadzeniu etatów dla duchownych dla Ostrowa został przewidziany jeden wikariusz z pensją 150 rubli rocznie.

Fragment pracy ks. Piotra Nowaka, Dzieje parafii Ostrów Lubelski do roku 1918, Lublin 1994, s. 57-60.

 

Spis wikariuszy rzymskokatolickich ostrowskich

1.	jeden		1565
2.	jeden		1595
3.	dwóch		1601
4.	Kacper z Krotoszowa		1603
5.	jeden		1614
6.	jeden		1617
7.	Grzegorz Szelongonio		1665-1667
8.	Andrzej Sedkowski, dominikanin		1667-1668
9.	Adam Puchalski		1668
10.	Jan Gajewicz		1670-1673
11.	Franciszek Ossowski		1674
12.	Jan Kanty Kordalewicz		1674
13.	Franciszek Mazurkowski		1675-1676; 1678-1679
14.	Franciszek Różyński		1676
15.	Jan Kmiciński		1677
16.	Szymon Czyrwiński		1677-1678
17.	Samuel Młodnicki		1678
18.	Wojciech Cedrowski		1679
19.	Kazimierz Parul		1680-1681
20.	Kazimierz Pisarski	zm. 2 II 1682	1681-1682
21.	Paweł Augustyn Kochmański		1682-1684, 1685-1686
22.	Franciszek Skurczyński		1686-1687
23.	Krzysztof Mokrzecki		1688
24.	Kazimierz Jacenty Brzowski		1688-1689
25.	Wojciech Paweł Pleśniarski		1690-1691
26.	Jan Rybarski		1691-1692
27.	Franciszek Kunowski		1692-1694
28.	Jan Jacenty Włoszczowski		1694-1695
29.	Albert Władysław Paszkowski		1696-1708
30.	Albert Franciszek Konieczkowski		1708
31.	Łukasz Kierzniowski		1716-1723
32.	Andrzej Jan Kunowski		1723-1745
33.	Melchior Rzemiński		1734-1736
34.	Wojciech Wroński		1745-1747
35.	Mateusz Franciszek Głodowski		1747-1759
36.	Celestyn Stajnicki, paulin		1760-1761
37.	Wincenty Ilkiewicz, zakonnik		1761
38.	Maciej Lasocki, franciszkanin		1762
39.	Franciszek Brylski		1762-1773
40.	Stanisław Pliszczyński		1766-1768
41.	Fulgencjusz Sadzikowski, augustianin		1774
42.	Antoni Franciszek Orzewski		1774-1779
43.	Józef Łaganowski		1774-1777
44.	Stanisław Kostka Kowalski, franciszkanin		1786-1787
45.	Marcin Kotliński		1787-1788
46.	Wawrzyniec Jagielski, franciszkanin		1790-1792
47.	Aureliusz Żelaznowicz, augustianin		1793-1796
48.	Maksymilian Poniatowski, augustianin		1796-1798
49.	Franciszek Cymermans, augustianin		1797
50.	Symplicjan Wołynka, augustianin		1797
51.	Ferdynand, trynitarz		1798-1809
52.	Kozłowski		1799-1800
53.	Prokopiusz Michalski, trynitarz		1801-1815
54.	Tartuński		1802
55.	Ignacy Chromiński	ur. 1781 zm. 13 V 1833	1808
56.	Szymon Strus		1809
57.	Telesfor Sołtysik		1810
58.	Ludwk Hirosz	ur. 1786	1810
59.	Franciszek Dmochowski	ur. 1 IV 1771 zm. wyśw. 1795	1819-1839
60.	Karol Małkowski	ur. 1792 zm. 16 VI 1846	1822-1831
61.	Jakub Glinka		1832-1834
62.	Ludwik Supliński	ur. 28 V 1808 zm. 21 VII 1867 wyśw. 12 IV 1832	1834-1846
63.	Szymon Bardadin	ur. 1818 zm. 8 VI 1867	1842
64.	Józef Ostałowski		1846-1848
65.	Konstanty Byszewski	ur. 1824	1848-1859
66.	Edmund Teofil Grabski, kapucyn	ur. 1817 zm. 17 III 1879	1851
67.	Antoni Stankiewicz		1853-1854
68.	Alojzy Mateusz Niezabitowski	zm. 1894	1854
69.	Józef Burzyński	ur. 1829 zm. 23 XI 1869	1854-1856
70.	Józef Franciszek Rozwadowski	ur. 1832	1856-1857
71.	Leon Przesmycki	ur. 14 III 1835 zg. 14 III 1890 wyśw. 27 VI 1858	1858-1862
72.	Julian Perzanowski	ur. 1829 zm. 6 XII 1904	1859
73.	Felicjan Kożuchowski	ur. 1820 zm. 1903	1862-1875
74.	Telesfor Głowicki		1876-1880
75.	Ignacy Rybiński	ur. 1 II 1858 zm. 1926	1880-?
76.	Antoni Suracki	ur. 1869 zm. 25 I 1925	?-1892-1897
77.	Teofil Zwoliński	ur. 22 II 1869 zm. 9 I 1953	1897-?
78.	Eugeniusz Szyprowski	ur. 1870 zm. 1919
79.	Gustaw Łaski	ur. 1872 zm. 12 V 1940
80.	Bolesław Lechowicz
81.	Michał Dudziński		1907-1908
82.	Ludwik Zalewski	ur. 30 IV 1878 zm. 7 VII 1952 wyśw. 1902	1908-1909
83.	Wacław Tarnasiewicz		1909-1916
84.	Franciszek Małysa	ur. 1886 zm. wyśw. 1910	1916-1920
85.	X Zgłobicki		1920
86.	X Nojszewski		1921
87.	X Kępiński		1921
88.	Jan Trzęsiec		1921-1922
89.	Władysław Zym		1922
90.	Józef Sidor	ur. 31 III 1900 zm. 11 III 1985 wyśw. 18 III 1922	1922-1923
91.	Leon Ostrowski	ur. 1896 zm. wyśw. 1919	1923-1924
92.	Edward Jakubczak		1924-1925
93.	X Jankowski		1925-1926
94.	X Cichy		1926-1927
95.	X Aleksandrowicz		1928-1929
96.	Józef Chmielewski	ur. 28 VII 1906 zm. 13 III 1941 wyśw.	1929
97.	Aleksander Prus		1929-1930
98.	Paweł Żubka		1930-1931
99.	Marian Zalewski		1931-1932
100.	Władysław Bąk	ur. 5 IV 1904 zm. 16 VI 1977 wyśw. 28 VI 1931	1932
101.	Jan Gawino	ur. 3 V 1908 zm. 21 XII 1957 wyśw. VI 1932	1932
102.	Adolf Wlaźlacki	ur. 24 IV 1906 zm. 20 II 1986 wyśw. 29 VI 1932	1932
103.	Julian Borkowski	ur. 29 IX 1906 zm. wyśw.	1932-1933
104.	Jan Samulak		1932-1933
105.	Henryk Ruszkiewicz		1933
106.	Bronisław Pastewski	ur. 1897 zm. wyśw. 1929	1933-1934; 1943
107.	Bolesław Grzywaczewski	ur. 8 I 1906 zm. 12 II 1974 wyśw. 1932	1933-1934
108.	Konstanty Kozyra	ur. 24 XII 1901 zm. wyśw. 1928	1934; 1943
109.	Bronisław Narojek	ur. 1908 zm. 1987	1935
110.	Marian Głowacz		1935
111.	Jan Bakiera	ur. 17 V 1884 zm. 25 III 1943 wyśw. 1908	1935-1941
112.	Jan Zakrzewski	ur. 4 IX 1908 zm. 15 VIII 1942 wyśw. 1934	1935-1936
113.	Józef Piekarek		1936-1937
114.	Leon Bilski	ur. 1906 zm. 1996	1937-1940
115.	X Grzymała		1939
116.	Antoni Paduch		1939-1941
117.	Władysław Filipek		1941
118.	Tadeusz Długopolski	ur. 25 VIII 1910 zm. 25 XI 1983 wyśw. 29 IX 1936	1941-1942
119.	Łucjan Lubiński	ur. 15 XII 1913 zm. 6 IX 1974 wyśw. 8 IX 1940	1942
120.	Edmund Malich	ur. 8 X 1910 zm. 30 XII 1977 wyśw. 14 V 1939	1942-1943
121.	Tomasz Wolny		1943-1944
122.	Konrad Wilhelmi	ur. 18 VII 1910 zm. 11 I 1980 wyśw. 17 VI 1934	1943-1944
123.	Antoni Soszyński		1944
124.	Feliks Kwilas	ur. 29 VII 1909 zm. 10 IX 1978 wyśw. 1940	1944-1945
125.	Jan Iwaniuk	zm. 5 VIII 1985	1944-1945
126.	Piotr Piskozub	ur. 20 VI 1914	1945-?
	Leopold Mosak		1949-1950
	Marian Zbieć	ur. 13.12.1928 wyśw. 26.05.1956	1956-
	Henryk Rzeszotek	ur. zm. wyśw. 29 VI 1958	? - 1962
	Stanisław Falkowski	ur. 1938 zm. wyśw. 1968	1962 - ?
	Adam Buczek	ur. 14.03.1935 wyśw. 16.06.1962	1965-
	Julian Jóźwik	ur. 24.01.1941 wyśw. 23.05.1964	1966-
	Stanisław Stachyra	ur. 05.10.1935 zm. wyśw. 11.06.1960	ok. 1969 - ?
	Michał Stańczuk
	Henryk Utykański	ur. 10.11.1936 zm. 14.12.2005
	Ryszard Nicpoń	ur. 3 I 1946 wyśw. 31 V 1969
	Jan Madej
	Jan Grzesiak
	Sławomir Żarski	ur. 11 X 1955 wyśw. 7 VI 1980	1980-1982
	Roman Sawczuk
	Marek Antonowicz		1986-1989
	Grzegorz Zaraziński		1989-1990
	Janusz Sałaj	ur.07.04.1958	1990-1993
	Roman Banasiewicz	ur. 05.03.1958 wyśw.1984	1993-1997
	Sławomir Arseniuk		1997-1999
	Dariusz Żmuda		1999-2003
	Janusz Mazurek
	Mieczysław Pociejuk	ur. 1966 wyśw. 1992
	Artur Petkowicz		2005-2008
	Bogdan Mich		2005-2008
	Michał Pawlonka		2008-2008
	Marcin Dąbrowski		2008-2011
	Adam Zawistowski	ur. 19.10.1975	2011-2014
	Sławomir Pękała		2014-obecnie