Gimnazjum Wojewódzkie Lubelskie
Historia
W 1810 roku gimnazjum lubelskie przekształcono w Szkołę Departamentową, a w 1817 – wojewódzką. Od 1810 roku rektorem męskiego gimnazjum był Andrzej Smolikowski. Dziewiętnastowieczna szkoła lubelska z czasem zmieniła swój charakter. Obok wychowanków z rodzin ziemiańskich i szlacheckich kształciły się tu dzieci ze środowisk mieszczańskich, urzędniczych, rzemieślniczych i nauczycielskich. Program nauczania także uległ zasadniczym zmianom. Przywrócono język polski, który stał się też językiem wykładowym, historię i geografię, wprowadzono język francuski, ćwiczenia gimnastyczne i rycerskie. Szkoła była bardzo dobrze wyposażona, prowadziła bibliotekę, gabinet fizyczno-chemiczny i przyrodniczy. Lekcje prowadzono nowatorską metodą Bella-Lancastera, rozpropagowaną na Lubelszczyźnie przez wybitnego lubelskiego nauczyciela Jana Kantego Krzyżanowskiego. Edukacja w lubelskim gimnazjum wyglądała nieco inaczej niż dziś. Zdolniejsi uczniowie przekazywali przyswojoną wiedzę słabszym uczniom. Rola nauczycieli sprowadzała się więc do koordynacji i szkolenia tzw. monitorów, czyli grup edukujących. System ten nazywano także metodą wzajemnego nauczania. […] Po powstaniu listopadowym Szkoła wydziałowa została zamknięta, w jej miejsce utworzono ośmioklasowe gimnazjum, w którym nauczano już nie tylko po polsku, ale także po rosyjsku. Wprowadzenie do programu nauczania historii Rosji, kary cielesne, wzmożenie cenzury, ścisłe trzymanie się treści podręcznikowych, wpajanie służalczych zachowań i lojalności wobec caratu – to tylko niektóre z elementów służących rusyfikacji. Organizowano młodzieży czas wolny od zajęć, aby ograniczyć możliwość zawiązywania tajnych stowarzyszeń. Pod pretekstem edukowania niższych warstw społecznych otworzono w mieście szkołę realną, która miała przygotowywać młodzież do wykonywania zawodów typowo miejskich w dziedzinie handlu, rzemiosła i przemysłu. Było to o tyle korzystne, że gimnazja wprowadziły wysokie opłaty za naukę, a szkoła realna była bezpłatna. Rzeczywistą przyczyną otwarcia nowej szkoły nie była jednak troska o wykształcenie biedoty, ale blokowanie dostępu do gimnazjów, uniwersytetów, a co za tym idzie – urzędów. Ukończenie szkoły realnej nie uprawniało bowiem do kontynuowania nauki w gimnazjach.
Fragment pracy pt.: “Edukacja w Lublinie na przestrzeni wieków” Teatru NN w Lublinie: https://teatrnn.pl/instrukcja/edukacja-w-lublinie-na-przestrzeni-wiekow/
| Imię i Nazwisko | Życie | Klasa I | Klasa II | Klasa III | Klasa IV | Klasa V | Klasa VI | Klasa VII | Klasa VIII |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Seweryn Karwowski | 1825/1826 1826/1827 | 1827/1828 | 1828/1829 1829/1830 | 1834/1835 1835/1836 | |||||
| Adolf Piotrowski h. Abdank | ur. 1818, Brzeźnica Bychawska zm. ? | 1829/1830 1830/1831 | 1832/1833 | 1834/1835 1835/1836 | |||||
| Walery Ambroży Dańkowski h. Półkozic | ur. 1820, Babianka zm. ? | 1829/1830 1830/1831 | 1833/1834 | 1834/1835 | 1835/1836 | ||||
| Karol Jan Borysik | ur. 1811, Ostrów zm. ? | 1830/1831 | 1833/1834 | 1834/1835 | |||||
| Klemens Feliks Dębowczyk | ur. 1820, Ostrów zm. ? | 1830/1831 (opuścił) 1833/1834 | 1834/1835 | 1835/1836 | |||||
| Konstanty Gutowski | ur. ? Zakrze/Łosia zam. Głębokie zm. ? | 1832/1833 1833/1834 1834/1835 | 1835/1836 | ||||||
| Tytus Piotrowski h. Abdank | ur. ? zam. Brzeźnica Bychawska zm. ? | 1832/1833 | 1834/1835 1835/1836 | ||||||
| Franciszek Dionizy Dębowczyk | ur. 1823, Ostrów zm. ? | 1833/1834 | 1834/1835 1835/1836 | ||||||
| Walerian Florentyn Piotrowski h. Abdank | ur. 1815, Domaszewnica zam. Brzeźnica Bychawska, Kulik zm. ? | 1834/1835 | 1835/1836 | ||||||
| Celestyn Piasecki h. Janina | ur. 1818, Berejów zm. ? | 1834/1835 | 1835/1836 | ||||||
| Władysław Mikołaj Piasecki h. Janina | ur. 1819, Berejów zm. 1903, Przejma | 1835/1836 | |||||||
| Jan Bach | ur. ? Jakubowice zam. Ostrów zm. ? | 1834/1835 | 1835/1836 | ||||||
| Marcin Maleszyk | ur. 1823, Ostrów zm. 1855, Ostrów | 1835/1836 |