Sitarze

Sitarz jest rzemieślnikiem tworzącym sito – proste urządzenie służące do oddzielania od siebie metodą przesiewania obiektów mniejszych, mogących przejść przez oka sita, od większych, pozostających na powierzchni sita. Zależnie od przeznaczenia sita różniły się wielkością (powierzchnią roboczą) oraz wielkością oczek. Siatkę wykonywano z końskiego włosia zaś obręcze na których ją rozpinano, zazwyczaj z sosny. Sita produkowano zimą. W okresie cieplejszym sitarz brał swoją produkcję na plecy (miał specjalne drewniane nosiłki) i „szedł w świat” szukać nabywców.

Sit używano w gospodarstwach domowych, ale też w chemii, fizyce i przemyśle. W gospodarstwie domowym sita pozwalały przesiać mąkę i pozbyć się z niej zanieczyszczeń oraz „robaków” np. larw mącznika młynarka. Przetaki pozwalały oczyszczać ziarno z zanieczyszczeń. W młynach sita i przetaki umożliwiały segregację mlewa na asortymenty.

W dawnej Polsce główny ośrodek sitarstwa był w mieście Biłgoraj. Józef Stopczyński był wnukiem Mikołaja Szanajcy sitarza z Biłgoraja. Antoni Szyszka był jego zięciem a Józef Szyszka wnukiem.

Sitarze od Zamościa (1 poł. XIX wieku). Mal. J. Lewicki.

BÓJKI

ŻyciePraca
Jan Dulanowski 1864-1922?-1906-1922
Piotr Dulanowski 1892-1920?-1912-1920
Andrzej Dulanowski 1893-??-1920-1923-?
Antoni Wasilewski1888-??-1920-?
Wiktor Dulanowski1898-??-1922-?

JEDLANKA

ŻyciePraca
Józef Stopczyński 1858-1936?-1888-?

OSTRÓW LUBELSKI

ŻyciePraca
Antoni Mrówiński 1762-??-1812-?
Antoni Szyszka 1834-1917?-1881-1888-?
Grzegorz Kniaź 1806-1888?-1888
Franciszek Mazan 1836-??-1888-?
Józef Stopczyński 1858-1936?-1893-1928-?
Józef Szyszka 1874-1905?-1904-?
Sitarz sprzedający sita na XVIII-wiecznym rysunku Jana Norblina.